Theo Quốc lộ 55, qua khỏi trung tâm thị trấn Long Điền, gần ngay đình Long Điền, lệch về hướng Đông bắt gặp một bàu nước có bờ đất cao bao quanh, có những khóm tre đan dày xanh tươi, tựa bức tường thành ôm lấy bàu. Đó là Bàu Thành, vì ở gần thành lũy xưa. Đây là một bàu nước lớn có hình chữ nhật (dài 450m, rộng 250m), nằm cách đình Long Phượng khoảng 100m về phía đông, thuộc thôn Long Phượng, thị trấn Long Điền, ở tọa độ địa lý 100 29' 318" vĩ bắc, 107 0 13' 400" kinh đông. Tổng Diện tích của khu vực Bàu Thành là 24 ha, Bàu Thành có chu vi 1.073m với Diện tích mặt nước 4,16 ha, chỗ sâu nhất 4,6m. Bàu Thành là một cái hồ hình chữ nhật, bàu sâu hình lòng chảo tích trữ nước ngọt, nguồn nước cung cấp cho hồ là lượng nước trong mùa mưa hàng năm mang lại. Khi xưa Bàu Thành chứa nước ngọt quanh năm, không bao giờ cạn, cho dù hạn hán kéo dài. Vì vậy dân gian trong vùng còn truyền lại câu ca:

“Bao giờ Bưng Bạc hết sình

Bàu Thành hết nước thì mình hết thương”

Cách Bàu Thành khoảng 800m về phía Nam là địa điểm Gò Cây Cám, đây là một gò cát khá lớn nằm trên địa phận ấp An Hòa, xã An Ngãi. Tại đây vào năm 1999 trong khi san ủi mặt bằng để mở đường chạy qua đỉnh gò đã phát hiện một pho tượng đá. Theo giám định của Trung tâm khảo cổ học (Viện Khoa học Xã hội Vùng Nam bộ) thì tượng Phật bằng đá này mang phong cách của văn hóa thời kỳ hậu Óc Eo. Con đường mới mở này chạy qua đỉnh gò, đất trên gò là đất pha cát có màu xám đen, hiện nay gò đã bị san bạt phần lớn để làm nhà. Trên mặt đất có một số mảnh gốm màu đỏ xương pha cát, cứng, thuộc thời Chân Lạp (TK IX - X). Và dựa trên những di vật, tư liệu khảo cổ tại Bàu Thành, cho thấy xung quanh khu vực di tích Bàu Thành có vết tích của người Phù Nam (TK I - VII) và sau đó là người Chân Lạp, những cư dân đã sinh sống ở đây trước khi có người Việt đến khẩn hoang lập ấp, mở nước vào cuối thế kỷ XVII. Vậy di tích Bàu Thành được hình thành vào khoảng thời gian này, từ thế kỷ IX - XI, chủ nhân là tộc người bản địa chịu ảnh hưởng văn hóa Ấn Độ đã sinh sống ở vùng Long Điền từ thời Phù Nam đến thời cận đại. Người xưa đã biết lợi dụng địa hình tự nhiên để đào hồ chứa nước, vừa tiết kiệm thời gian và nhân lực mặt khác khi dựa vào địa hình gò tự nhiên đáp ứng được yêu cầu kỹ thuật của bờ giữ nước là rất chắc chắn.

Hiện quanh bờ Bàu Thành được gắn hàng rào sắt, lan can inox với chiều dài 1.037m bao quanh hồ. Trải qua nhiều thế kỷ, hiện nay chỗ sâu nhất của bàu còn lại khoảng 4- 5m, bờ đất (giồng đất) phía Đông và phía Tây đã bị người sau san phẳng với nhiều lý do khác nhau, bờ đất phía Đông, tục gọi là giồng cây Cầy và phía Nam là giồng Bà Thông nay không còn tre gai như dấu xưa cũ, nay trồng các loại cây xanh để làm cảnh quan và lấy gỗ. Bờ đất phía Bắc có chu vi 821m, cao trên 11,7m, bề mặt rộng khoảng 76m, dài 359m. Bờ đất phía nam Bàu Thành có chu vi 876m, dài 362m, rộng 45,5m, cao 13m. Di tích lịch sử lưu dấu sự kiện Bàu Thành thuộc xứ Mô Xoài, có ý nghĩa lịch sử lâu đời (gần 400 năm), gắn liền với lịch sử Lũy Phước Tứ (Lũy Mô Xoài, Lũy Hưng Phúc, Lũy Hương Phước, Lũy Bô Tâm), Di tích xưa nhất của người Việt ở Nam Bộ. Bàu Thành tục gọi xưa kia là “Dục Tượng Trì” (Ao voi tắm) nơi địa đầu biên ải dưới triều đại nhà Nguyễn. Bàu ở gần đồn binh của người Cao Miên, Thống binh Bô Tâm dùng để voi tắm, lấy nước cho voi uống.

Nơi đây đã ghi dấu một thời của binh lính Cao Miên đóng đồn dưới sự chỉ huy của Thống binh Bô Tâm, về sau là đồn binh của nhà Nguyễn để bảo vệ trị an và biên ải của đạo Mô Xoài trong buổi đầu khai phá vùng đất phương Nam của dân tộc Đại Việt. Chính tại nơi đây đã in dấu hai trận chiến đại thắng của quân dân Đại Việt dưới triều đại Nhà Nguyễn. Trận chiến thứ nhất vào năm 1658 do phó tướng Dinh Trấn Biên là Tôn Thất Yến chỉ huy, trận chiến thứ hai vào năm 1674, do chủ Tướng Dinh Thái Khang là Nguyễn Dương Lâm chỉ huy, Nguyễn Diên làm tiên phong, bình định xứ Mô Xoài. Cả hai lần đánh dẹp quân đội Chân Lạp, phá được lũy binh, đánh chiếm thành lũy, bắt tướng giặc hàng phục, từ đó quân đội Cao Miên không dám xâm phạm biên ải và quấy nhiễu cư dân xứ Mô Xoài. Trong hai trận chiến đã thể hiện quyết tâm đồng sức đồng lòng của quân, dân Đại Việt dưới thời Nhà Nguyễn đánh thắng quân Chân Lạp gây hấn ở địa đầu biên ải (đạo Mô Xoài), bảo vệ cư dân Việt khai khẩn đất hoang, hình thành và xây dựng cộng đồng cư dân nơi vùng đất mới phương Nam. Theo Trịnh Hoài Đức: Thành lũy Mô Xoài (Lũy Phước Tứ) gắn với Bàu Thành là Di tích xưa nhất của người Việt ở Nam Bộ, thời khai hoang, mở cõi đất phương Nam, xứ Mô Xoài nơi người Việt dừng chân đầu tiên ở Nam Bộ.

Khi các Chúa Nguyễn cai trị vùng đất phương Nam, Mô Xoài thuộc Phủ Gia Định, Dinh Trấn Biên (trấn ải nơi biên cương, một nơi xung yếu) có cửa biển, núi rừng bao phủ thật là hiểm trở. Là quan ải của đất nước, vì thế các Chúa Nguyễn đều quan tâm phòng thủ nơi miền biên ải này, đặt hệ thống cai trị ở đây theo chế độ quân quản, đặt các đồn binh nhằm bảo vệ vùng đất biên cương.

Hiện nay di tích Bàu Thành là Di tích Lịch sử - Văn hóa tỉnh, được bảo vệ nằm trong khu Trung tâm Văn hóa Thể thao của huyện Long Điền. Nơi đây đã ghi lại dấu tích lịch sử vùng đất cổ còn nhiều bỏ ngỏ, cần nghiên cứu và là di tích lịch sử một thời nơi biên ải địa đầu trong tiến trình lịch sử dân tộc Việt tiến về phương Nam.