Di tích hầm bí mật Nguyễn Thị Đẹp thuộc khu phố Hòa Hội, thị trấn Đất Đỏ, huyện Đất Đỏ, cách thành phố Bà Rịa khoảng 9 km và thành phố Vùng Tàu khoảng 20 km về hướng Tây. Di tích này tọa lạc trên trục đường Tạ Văn Sáu và cách nhà lưu niệm Võ Thị Sáu khoảng 1,6km về hướng thị trấn Phước Hải.

Anh hùng Nguyễn Thị Đẹp sinh năm 1953 tại Phước Hòa Long, quận Đất Đỏ nay là thị trấn Đất Đỏ, huyện Đất Đỏ, tỉnh Bà Rịa - Vũng Tàu. Xuất thân trong một gia đình cơ sở cách mạng trung kiên. Năm 1968 chưa đầy 16 tuổi, chị đã tình nguyện thoát ly tham gia kháng chiến.

Sau khi tham gia học một khóa cứu thương ngắn hạn, chị được điều về lực lượng công tác mật, bám trụ tại xã Phước Hòa Long. Hoàn thành xuất sắc các nhiệm vụ xây dựng cơ sở, phục vụ chiến đấu, tháng 4 năm 1969, chị được kết nạp vào Đoàn Thanh niên lao động và được kết nạp vào Đảng Cộng sản vào tháng 2 năm 1970.

Đất Đỏ khi ấy là vùng trọng điểm bình định đặc biệt của Mỹ - Ngụy. Từ cuối năm 1969, thực hiện đợt 2 kế hoạch bình định cấp tốc với các nội dung chủ yếu: khẩn cấp xây dựng bộ máy tề xã, xây dựng lực lượng phòng vệ dân sự, sử dụng lưới gián điệp, phát hiện và tiêu diệt các cơ sở mật của ta trong các ấp chiến lược, sử dụng bảo an, dân vệ kết hợp cảnh sát dã chiến, tăng cường hành quân cảnh sát, yểm trợ bình định và phòng thủ...

Trong 6 tháng cuối năm 1969, chị đã góp phần cùng các lực lượng mật giáo dục được 80 phòng vệ dân sự ở khu vực Đất Đỏ trả súng, bỏ gác về nhà làm ăn. Đêm ngày 13 tháng 1 năm 1970, chị đã cùng du kích Phước Hòa Long tập kích vào trụ sở, giải tán trung đội phòng vệ dân sự xã, phát động đồng bào bẻ gãy 267 trụ sắt, cắt phá 200m kẽm gai.

Đầu năm 1970, Mỹ - Ngụy tập trung lực lượng đánh phá bình định, nhất là vùng trọng điểm Long Đất. Chúng tập trung về đây một lực lượng lớn gồm cả chủ lực, bảo an, biệt kích, cán bộ bình định, cảnh sát, công an, tình báo, thiên nga, phượng hoàng kết hợp với bọn Úc ráo riết xúc tiến các âm mưu thủ đoạn bình định. Bọn Úc kết hợp với Ngụy quân bung ra từng phân đội, hàng đêm phục kích từ xa, ngăn chặn ta tấn công vùng Đất Đỏ đặc biệt là Phước Hòa Long, giáp chi khu Đất Đỏ.

Trong tình hình đó, Chi bộ Phước Hòa Long chủ trương vẫn quyết tâm trụ lại trong ấp, phân tán cán bộ về các hầm bí mật. Chị Đẹp trụ tại một căn hầm bí mật ở ấp Hòa Hội, xã Phước Hòa Long. Ngày 26 tháng 7 năm 1970, địch phát hiện ra hầm bí mật. Chúng bao vây chặt bốn phía, dỡ nắp hầm, chiêu hàng, nếu không chúng sẽ tiêu diệt hết. Sự sống và cái chết chỉ còn trong gang tấc, không chịu sống nhục, chị thủ tiêu hết tài liệu rồi dùng lựu đạn xông lên phá vây. Giữa ánh chớp lửa xanh lè và những tiếng nổ xé trời, chị đã hy sinh cùng lúc diệt 5 tên biệt kích. Chị ngã xuống trên mảnh đất quê hương khi tuổi mới tròn 20.

Tinh thần chiến đấu kiên cường và hy sinh vô cùng anh dũng của Nguyễn Thị Đẹp đã trở thành tấm gương sáng động viên từng Đảng bộ, quân và dân tỉnh Bà Rịa - Vũng Tàu. Đảng bộ huyện Long Đất đã phát động phong trào noi gương Nguyễn Thị Đẹp, bám trụ vững vàng, kiên cường chiến đấu, xây dựng lại các cơ sở vùng Đất Đỏ. Các lực lượng vũ trang tỉnh, huyện và du kích các xã bám chắc địa bàn, dũng cảm và mưu trí đánh tan toàn bộ hệ thống “Ụ ngầm”, một chiến thuật chiến tranh nguy hiểm của quân đội Hoàng gia Úc.

Phục vụ công tác chưa đầy 3 năm, hy sinh ở độ tuổi vừa thành niên, chị Đẹp đã để lại một tấm gương sáng về phẩm chất anh hùng cách mạng cho toàn thể Đảng bộ, quân và dân tỉnh Bà Rịa - Vũng Tàu. Với sự hy sinh anh dũng đó, ngày 28 tháng 4 năm 2000, Chủ tịch nước Trần Đức Lương đã ký quyết định khen thưởng số 161/KT-CTN truy tặng danh hiệu Anh hùng Lực lượng vũ trang Nhân dân cho liệt sĩ Nguyễn Thị Đẹp. Đó là phần thưởng cao quý nhất mà Đảng và Nhà nước ta ghi nhớ công lao to lớn của chị đã hy sinh vì quê hương, đất nước. Đặc biệt, năm 2016 Ủy ban Nhân dân tỉnh Bà Rịa - Vũng Tàu đã ra Quyết định số 1155/QĐ-UBND, ngày 13 tháng 5 năm 2016 công nhận là Di tích lịch sử - cách mạng hầm bí mật Nguyễn Thị Đẹp là Di tích cấp Tỉnh, thuộc khu phố Hòa Hội, thị trấn Đất Đỏ, huyện Đất Đỏ, tỉnh Bà Rịa - Vũng Tàu. Việc công nhận Di tích lịch sử cách mạng hầm bí mật Nguyễn Thị Đẹp là một minh chứng và là nguồn sử liệu sống động, cùng với nhà lưu niệm nữ anh hùng liệt sĩ Võ Thị Sáu, di tích lịch sử Dốc Cây Cám - là địa chỉ đỏ để giáo dục tinh thần yêu nước, yêu quê hướng cho các thế hệ trẻ hôm nay và mai sau, mãi mãi trân trọng giữ gìn, noi theo và tiếp tục phát huy tinh thần truyền thống tốt đẹp của cha ông.